Kilit ülke Türkiye: Tarihi sevkiyat başlıyor
Dost ve kardeş ülkeler Azerbaycan ve Türkmenistan, Hazar Denizi’ndeki hidrokarbon alanının ismini “Dostluk Sahası” koyarak, bölgenin Türk dünyası için değerine vurgu yapmıştı.
Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise Hazar geçişli bir doğalgaz boru sınırının Türk dünyasının Kızılelması olacağını belirterek, uzun vadede Hazar geçişli bir boru sınırı inşasının değerine dikkat çekti.
Türkiye, bölgenin doğalgaz üssü olma maksadı kapsamında güçte arz ve güvenliği çeşitlendirici adımları üst üste atarken, son olarak Türkmenistan ile tarihi bir mutabakat imzalandı. 1 Mart prestijiyle başlayacak sevkiyat kapsamında, yıl sonuna kadar 1.3 milyar metreküp Türkmen gazının Türkiye’ye sevk edilmesi planlanıyor.
Trans-Hazar Boru Çizgisi (TCP) projesi belirsizliğini korurken, Türkiye proaktif bir atak yaparak İran’ı transit ülke pozisyonuna getirdi ve Türkmen gazının kesintisiz akışını teminat altına aldı.
‘DOSTLUK’ FORMÜLÜ
Türk dünyasını ekonomik ve stratejik olarak daha güçlü bir noktaya taşıyacak olan Trans-Hazar Boru Sınırı’nın imali noktasında en büyük mani Türkmenistan ve Azerbaycan ortasında yıllardır süren Hazar Denizi’ndeki hidrokarbon yataklarının hakimiyeti konusuydu. İki ülke 2021 yılında imzaladığı muahede çerçevesinde Hazar Denizi’nde “Dostluk” olarak isimlendirdikleri hidrokarbon alanını ortaklaşa araştırma ve geliştirmeyi kararlaştırdı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da daha evvel Azerbaycan ve Türkmenistan devlet liderleri ile görüşmelerinde sıklıkla Hazar geçişli bir boru çizgisinin değerine değinirken, “Dostluk” atağı ile meselelerden biri ortadan kalkmış oldu. İnşa edilmesi halinde 30 milyar metreküp kapasite ve 300 kilometrelik uzunluğa sahip olması planlanan çizgi, Hazar kıyı devletlerinin ekonomik potansiyellerini büyük oranda artıracak.
İKİ ALTERNATİF VAR
Trans-Hazar boru çizgisi için daha evvel iki alternatif gündeme gelmişti. Bunlardan birincisi, kelam konusu boru sınırının Azerbaycan’daki Trans-Anadolu (TANAP) ve Trans-Adriyatik (TAP) doğalgaz boru sınırlarına erişim sağlayan Güney Kafkasya doğalgaz boru çizgisine dahil edilmesi biçiminde konuşulmuştu. İkinci yol ve en direkt ilişki, TCP’yi Gürcistan’dan Romanya’ya Karadeniz altından önerilen Beyaz Akım Boru Sınırı ile bağlamak biçiminde gündeme taşınmıştı.
Projenin bütçesi ise 2 milyar dolar olarak planlanmıştı. Türkmenistan gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması ile Avrupa’nın güç arz ve güvenliğinin de garantiye alınacak olması nedeniyle projeye Avrupa’nın da finansman sağlaması bekleniyor.
KIZILELMAMIZ HAZAR GEÇİŞİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkmenistan ile 27 yıldır gerçekleşmeyen bir muahedeyi hayata geçirdiklerini vurgulayarak, “Türkmen gazı çok uygun şartlarda Türkiye’ye geliyor.
Çeşitlendirme ve gazın bollaşması açısından bize büyük katkısı olacak” tabirlerini kullandı. Hazar geçişli bir boru sınırını “Kızılelma” olarak niteleyen Bayraktar, Hazar geçişine uzun vadede Türkiye’nin gereksinimi olduğunun altını çizdi.
