İlk kez yasal düzenleme geliyor! 30 Temmuz’da başlıyor
Görüşe açılan taslak düzenlemede, 14 günlük cayma hakkının 30 güne çıkmasının yanı sıra tüketicilerin hak kaybına uğramaması için dikkat etmesi gereken değerli kurallarda bulunuyor. Buna nazaran, tüketici cayma müddeti içinde bozulma ve arızadan sorumlu olmayacak. Tüketicinin isteğine nazaran üretilen, çabuk bozulabilen, son kullanma tarihi geçebilecek mallar ve bilgisayar sarf gereçlerinde cayma hakkı kullanılamayacak. Tüm geri ödemeler, tüketiciye rastgele bir masraf yahut yükümlülük getirmeksizin, tek seferde yapılacak.
DOĞRUDAN SATIŞ NEDİR?
Direkt satış, meskende, iş yerinde, online ortam ve mağaza dışı yerlerde eserleri direkt tüketicilere satmaya deniyor.
Tüketicinin sisteme dahil olması ya da sistemde kalması için satışı öngörülen mal yahut hizmeti içermeyen yenileme, paket, fiyat, aidat ve gibisi isimler altında rastgele bir bedel yahut borç altına sokan evrak alınamayacak.
BİLGİLENDİRMEDE NELER OLACAK?
Direkt satışlarda, bilgilendirme formunun yazılı olarak yahut kalıcı data saklayıcısı yoluyla tüketiciye verilmesi mecburî olacak. Bilgilendirme formunda, satılan mal yahut hizmetin temel nitelikleri, fiyatı, teslim masrafı, satıcının ismi soyadı ve bağlantı bilgileri, malın teslim tarihi, cayma hakkı bulunup bulunmadığı bilgisi yer alacak. Direkt satışa mevzu malın teslim tarihi, bilgilendirme formunda belirtilen satış tarihinden itibaren otuz günü geçemeyecek.
CAYMA HAKKI MÜDDETİ NE KADAR?
Tüketici 30 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin ve cezai kural ödemeksizin cayma hakkına sahip olacak. Bu mühlet hala 14 gün olarak uygulanıyor.
CAYMA NASIL KULLANILACAK?
Cayma hakkı, yazılı olarak yahut kalıcı bilgi saklayıcısı aracılığıyla kullanılabilecek. Tüm geri ödemeler, tüketiciye rastgele bir masraf yahut yükümlülük getirmeksizin, tek seferde yapılacak.
SÜRE NE VAKİT BAŞLAYACAK?
Cayma hakkı mühleti, hizmet ifasında satış tarihinden; mal tesliminde ise malın tüketici tarafından teslim alındığı günden itibaren başlayacak. Lakin, tüketici satış tarihinden malın teslimine kadar olan müddet içinde de cayma hakkını kullanabilecek.
BOZULMADAN KIM SORUMLU?
Tüketici, cayma mühleti içerisinde malı işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir halde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu olmayacak.
Bilgilendirme formunun verilmemesi, eksik ya da yanlış verilmesi durumunda, cayma hakkı mühleti, yasal cayma müddetinin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erecek. Tüketicilerin irtibata geçebilmesi emeliyle direkt satış şirketi tarafından tahsis edilen telefon sınırı için olağan fiyat tarifesinden daha yüksek bir tarife seçilemeyecek.
MEVCUT ŞİRKETLER NE YAPACAK?
Yönetmeliğin yürürlük tarihinde direkt satış faaliyetinde bulunan direkt satış şirketleri 31/10/2025 tarihine kadar direkt satış yetki dokümanı almak için başvuracak. Yetki dokümanı sonuçlandırılıncaya kadar faaliyetleri sürecek. Yeni kurulan şirketler yetki evrakı almadan faaliyete geçemeyecek. Yetki dokümanı 3 yıl vadeli olacak.
KRİPTO SATIŞI YAPILABİLECEK Mİ?
Sermaye piyasası araçları ile kripto varlıkların direkt satış sistemiyle satışı yasak olacak. Bölümün güvenilirliğini düzenleyen, tüketiciyi mağdur eden piramit yapı gibisi yasa dışı oluşumlara müsaade verilmeyecek.
NE VAKİT YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Düzenlemeleri içeren yönetmelik 30/7/2025 tarihinde yürürlüğe girecek.
TÜKETİCİ DERNEKLERİ NE DİYOR?
Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, düzenlemenin en kritik noktasının satış yapacak firmaların yetk-i lendirilmesinde gerçek tercih ve sıkı kontrol olduğunu lisana getirdi. Küçük, “Satış sonrası hizmetlerin açık ve yeterli belirlenmesi gerekir. Geçmişte, satış yapıp aşikâr bir marka eserle piyasaya giriyorlar, kısa mühlet sonra o firmalar faaliyetlerine son veriyordu. Birer kimlik kartı düzenlenerek önlem alınabilir. Satış yap ortadan kaybol ya da satış sonrası hizmetlerdeki eksiklerde muhatap bulunamıyor. Bu yönetmelikle her önüne gelen ben direkt satış yapacağım diyerek satış yapamayacak” diyor.
HANGİ MALLARIN SATIŞINDA CAYMA HAKKI KULLANILAMAZ?
Tüketicinin istekleri yahut şahsî muhtaçlıkları doğrultusunda hazırlanan mallar.
Çabuk bozulabilen yahut son kullanma tarihi geçebilecek mallar.
Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket üzere gözetici ögeleri açılmış olan; iadesi sıhhat ve hijyen açısından uygun olmayan mallar.
Tesliminden sonra öteki eserlerle karışan ve tabiatı gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallar.
Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket üzere esirgeyici ögeleri açılmış olması hâlinde, bilgisayar sarf materyalleri.
Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler yahut tüketiciye anında teslim edilen gayri maddi mallar.
Tanıtma ve kullanma kılavuzunda, satıcı yahut yetkili servis tarafından suram ya da montajının yapılacağı belirtilen mallardan, heyetim yahut montajı gerçekleştirilenler.
