Çocuklarda sanal oyun bağımlılığının ilacı gerçek oyun
Yeşilay’ın hakemli akademik dergisi Addicta: The Turkish Journal on Addictions tarafından yayımlanan, Kocaeli’de 9-10 yaş kümesi öğrenciler üzerinde yapılan araştırma, oyun terapisi uygulanan çocuklarda bilgisayar oyunu bağımlılığında değerli ölçüde düşüş gözlemlendiğini ortaya koyuyor.
Son yıllarda çocuklar ortasında süratle yaygınlaşan bilgisayar oyunu bağımlılığı ve yalnızlık sıkıntıları, aileler ve eğitimciler için kıymetli bir kaygı kaynağı haline geldi.
Yeşilay’ın hakemli akademik dergisi Addicta: The Turkish Journal on Addictions’ın 2025 yılı ikinci sayısında yayımlanan bilimsel çalışmaya nazaran; Kocaeli’de 9-10 yaş ortası ilkokul öğrencileri üzerinde yapılan yeni bir araştırma, çocukların doğaçlama biçimde kendilerini tabir etmelerine yardımcı olan bir prosedür olarak oyun terapisinin bu iki kıymetli psikososyal sorun üzerinde tesirli bir tahlil sunduğunu ortaya koydu.
Araştırmada, oyun terapisi uygulanan çocukların bilgisayar oyunu bağımlılığı puanlarında manalı bir düşüş gözlemlenirken, çocukların yalnızlık seviyelerinde de kayda kıymet azalmalar tespit edildi. Uygulama öncesinde günde 3, haftada 22 saatten fazla bilgisayar oyunu oynayan çocuklarda, oyun terapisi sonrasında bağımlılık davranışlarında görülen besbelli azalma, yolun tesirli bir müdahale aracı olduğunu gösteriyor.
YEŞİLAY DANIŞMANLIK MERKEZLERİNDEN FİYATSIZ DESTEK
105 yıldır bağımlılıklarla mücadele eden Türkiye Yeşilay Cemiyeti bünyesinde kurulan, uzmanlar tarafından ruhsal ve toplumsal takviye veren Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM), internet bağımlılığı yaşayan şahıslara de takviye oluyor. Bağımlılıklarla çabada her yaş kümesine yönelik fiyatsız psikoterapi ve toplumsal hizmet takviyesi sağlayan YEDAM, bilgisayar oyunu bağımlılığıyla çabada ise oyun terapisi üzere bilimsel temelli sistemlerin yaygınlaşması için ailelere, eğitimcilere ve uzmanlara kapsamlı bir rehberlik hizmeti sunuyor.
Çocukların birden fazla vakit kendilerini kelamlı olarak söz etmekte zorlandığını lakin oyun yoluyla hislerini ve yaşadıkları sıkıntıları daha rahat lisana getirebildiklerini vurgulayan araştırma, ailelerin ve eğitimcilerin bu sürece faal iştirakinin, çocukların sağlıklı gelişiminde kritik role sahip olduğunun altını çiziyor. Yeşilay, Türkiye’de ve KKTC’de bulunan 105 merkezi, 115 YEDAM İstişare Çizgisi ile çocuklarıyla irtibat kurmakta zorlanan ve bağımlılık sorunu yaşayan ailelere fiyatsız hizmet veriyor.
TATİL BAŞLIYOR, YEŞİLAY DİJİTAL BAĞIMLILIKLARA KARŞI UYARIYOR!
Okulların kapanmasıyla birlikte çocukların dijital ekranlarla geçirdiği mühlet de önemli halde artıyor. Yeşilay, yaz tatiline giren çocuklar için ekran mühleti, dijital oyunlar ve toplumsal medya kullanımına dair ailelere rehberlik etmeye devam ediyor.
“Yaz tatilleri, çocukların ve gençlerin hayatlarını manalı etkinliklerle zenginleştirmeleri için değerli bir fırsattır” diyen Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Lideri Doç. Dr. Mehmet Dinç, yaz tatilinde çocukların ve gençlerin boş kalmalarının bağımlılık açısından önemli bir risk oluşturduğunu belirtti ve ebeveynlerin bu süreçte rehberlik etme konusunda kıymetli sorumluluklar taşıdığını vurguladı. Lider Dinç, “Özellikle spor, sanat ve toplumsal faaliyetlerle tatillerini planlamalarına yardımcı olmalı, rehberlik etmeli” diye konuştu.
Mehmet Dinç: “Oyun, his paylaşımı ve inanç inşası için eşsiz bir araç”
Oyun oynamanın kıymetine de değinen Dinç, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çocuklarla kaliteli vakit geçirmenin en tesirli yollarından biri onlarla oyun oynamaktır. Oyun, yalnızca cümbüş değil; his paylaşımı, itimat inşası ve rehberlik için eşsiz bir araçtır. Bugün çocuklarımız dijital oyun, ekran ve toplumsal medya üzere yeni kuşak bağımlılıklarla karşı karşıya. Meğer çocuklarımızın en uygun bildiği şey hâlâ birebir: oyun oynamak. Klasik oyunlar çocuklarımızın hem öğrenmelerine hem eğlenmelerine hem de toplumsallaşmalarına imkân tanıyor. Şayet biz onlara ekran yerine klâsik oyunlarımızı öğretirsek ve onlarla oynarsak, çocuklarımızla hem bağ kurar hem de onları dijital dünyanın ziyanlı istikametlerinden koruruz. Ailelerin çocuklarıyla oyun oynaması; duygusal bağları güçlendirir, toplumsal gelişimlerini dayanaklar ve bağımlılıklara karşı kalkan oluşturur.”
YEŞİLAY’DAN AİLELERE ÇOCUKLAR VE GENÇLER İÇİN ÖNERİLER
1. Tatilde Yapılacaklar Planı Yapın
Gençlerin yaz tatilinde meşguliyet, hobi ve etkinliklerden uzak kalması, risk faktörlerini artırıyor. Tatili sportif, sanatsal ve toplumsal faaliyetlerle geçirmelerini sağlamak çok kıymetli.
2. Dijital Araçları Ödül Üzere Sunmayın
Dijital oyunlar ya da toplumsal medya erişimi, “ödül” haline getirilmemeli. Ebeveynler, hudut koyarken kararlılık göstermeli, dengeli davranmalı ve bu kurallara kendileri de uymalı.
3. Hakikat Akran Bağları Sağlayın
Sorunlu arkadaş etrafı, bağımlılıklara yönelmede en kritik faktörlerden biri. Aileler, çocuklarının kimlerle vakit geçirdiğini takip etmeli ve sağlıklı arkadaşlıkları desteklemeli.
4. Rol Model Olun
Ebeveynler teknolojiyi nasıl kullandıklarına dikkat etmeli. Daima telefon/tablet kullanımı, çocuklar için olağanlaşmış bir davranışa dönüşmemeli.
5. Yeşilay’ın Yanınızda Olduğunu Unutmayın
Yeşilay şubeleri ve YEDAM’lar çocuklar ve gençler için yaz tatilinde atölye çalışmaları ve bağımlılıktan uzak ömür hünerleri geliştirme faaliyetleriyle hizmet veriyor. Ayrıyeten, bağımlılık sorunu yaşayan aileler, Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinin (YEDAM) 115 Müşavere Hattı’nı arayarak danışmanlık hizmetinden fiyatsız yararlanabiliyor.
6. TBM Eğitimlerinden Faydalanın
Yeşilay’ın önleyici çalışmalarından biri olan Türkiye Bağımlılıkla Uğraş Eğitim Programı (TBM), çocuklara ve gençlere yönelik eğitici içerikler sunuyor. Sağlıklı ömür, internet, unsur, tütün, alkol, kumar ve oyun bağımlılığı üzere mevzularda hazırlanmış animasyonlar, öyküler, müzikler ve kutu oyunları TBM platformunda yer alıyor. Aileler, tbm.org.tr adresinden bu içeriklere kolaylıkla ulaşarak çocuklarıyla birlikte keyifli ve bilinçlendirici bir vakit geçirebilir.
