Don afetinde sigortasız çiftçiye de yardım talebi!
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, ülkemizin birçok bölgesinde ziraî üretimi olumsuz etkileyen zirai don afeti ile ilgili basın açıklaması yaptı.
“Don afeti 65 vilayetimizde zirai üretimi olumsuz etkiledi”
Don afetinin 65 vilayetteki zirai faaliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, çiftçilerin ziyanlarının karşılanması için bir fon oluşturulmasını isteyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“10-13 Nisan’da hava sıcaklıklarının eksi 15’lere kadar düşmesiyle ülkemizin birçok bölgesinde zirai don yaşandı ve ziraî üretimde büyük ziyan meydana geldi.
İlkbaharın son donları, çabucak her dönem çiftçilerimizin endişeli düşü oldu. 65’ten fazla vilayetimizde tesirli olan don afeti, elbet ki son yıllarda tarımı etkileyen en büyük doğal afetlerden biri oldu. Zirai dondan etkilenen tüm çiftçilerimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Yaşanan felaketin sırf çiftçileri değil tüketicilerimizi de direkt etkilemesi bekleniyor.
Yalnızca şubat ayından bu yana 3 büyük don hadisesi gerçekleşti. Şubat ayında Mersin, Adana ve Hatay başta olmak üzere birçok vilayetimizde yaşanan zirai don meyve bahçelerini vurdu. Mart ayında Manisa başta olmak üzere Ege Bölgesi’ndeki birçok vilayetimizde yaşanan don üzüm bağlarına ziyan verdi. Bu yaralar tam olarak sarılmadan gelen ve neredeyse tüm ülkeyi etkileyen don hadisesi, ziraî üretime darbe vurdu.
İhraç eserleri de dondan etkilendi
Yaşanan zirai don afetiyle birlikte birçok dikili ve ekili eserde ziyan meydana geldi. Malatya ve Kahramanmaraş’ta, başta kayısı olmak üzere ceviz, kiraz, üzüm, elma ve öteki meyveler; bunlara ek olarak şeker pancarı, çerezlik ayçiçeği ve yem bitkilerinde; Karadeniz Bölgesi’nde, fındık ve çay başta olmak üzere kivi, hurma ve başka meyvelerde; Ege Bölgesi’nde, başta üzüm olmak üzere zeytin, incir, elma, ceviz, kiraz, ayva ve öbür meyvelerde; Marmara Bölgesi’nde, şeftali, ahududu, armut, sofralık zeytin, incir, kivi, nektarin, erik, kiraz, elma, ayva ve fındık üzere meyveler ile kimi ekili alanlarda; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Antep fıstığı, badem, ceviz, nar, Trabzon hurması, dut ve başka meyvelerde; İç Anadolu Bölgesi’nde, elma, armut, ayva, ceviz, kiraz, üzüm üzere meyveler ile kimi ekili alanlarda; Akdeniz Bölgesi’nde ise karpuz, patates, narenciye ve sebzelerde ziyan meydana geldi.
Bu eserlerin birçoğu ülkemizin gururu olan ihraç ürünlerimizdir. Don ziyanının ülkemizin besin teminatını sekte vurmaması ve fiyatları artırmamasını umut ediyoruz. Dondan etkilenen eserlerin bir kısmında zararın boyutu yüzde 100’lere ulaşmış durumda. Kesin ziyan oranları ise fakat hasar tespit çalışmalarının bitmesinin akabinde netleşecek.
Bazı bölgelerimizde kar yağışı ve zirai don riski devam ediyor. Bu bölgelerimizde elde edeceğimiz dataları de kamuoyu ile paylaşacağız.”
“Tarıma yönelik ek ekonomik tedbirler alınmalı”
“İklim değişikliğinin de tesiriyle doğal afetlerin sayısı yıldan yıla artıyor. 2014 yılında 500 olan doğal afet sayısı 2024 yılında 1257’ye çıktı. Doğal afetlerin sadece sayısında değil şiddetinde de artış gözlemliyoruz. Yaşadığımız don olayı 4 gün sürdü ve hala daha don riski devam eden yerler var.
Sezona esasen borçla başlayan ve tek geçim kaynağı ziraî üretim olan çiftçilerimiz, doğal afetler sebebiyle telafisi sıkıntı ziyanlarla karşı karşıya kaldı. Ziraî üretimin devamlılığı ve kırsaldan göçün önlenmesi için don afetinden ziyan gören tüm çiftçilerimizin ziyanlarının karşılanması maksadıyla bir fon oluşturulmalı; çiftçilerimize nakit yardımı ve girdi dayanağı verilmelidir, bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan tüm borçları faizsiz olarak ertelenmeli ve yeni kredi imkânları açılmalıdır. Bu ortada Bakanlığımızın çiftçi maliyetlerinin karşılanması konusunda bir çalışma başlattığını öğrenmiş bulunuyor ve bunu olumlu karşılıyoruz.”
“Sigorta kapsamına girmeyen çiftçilerin de ziyanları karşılanmalı”
“Zirai donun akabinde hasar tespit çalışmalarına başlandı. Yaşadığımız don afeti sıradan bir doğal afet değil. Yaşanan her doğal afette, çiftçilerimizin gelirlerini ve emeklerini koruyan tarım sigortalarının değeri anlaşılmaktadır. Ne yazık ki çiftçilerimizin büyük bir kısmı sigortalı değildir. Sigorta kapsamına girmeyen çiftçilerimizin de ziyanları karşılanmalıdır.
Tarım Sigortası (TARSİM) yaptıran çiftçilerimiz ise hem sigortaların kapsamı hem de hasar tespit etaplarında birtakım problemler yaşıyor. Çiftçilerimizin ziyanları konusunda hassas davranılmalı, üreticilerimizin ziyanları hakkaniyetli bir formda belirlenmelidir. Üreticilerimizin emeğinin ardında durmak hepimizin misyonudur.”
