Küresel enerji geçişi için elektrik altyapısına 21,4 trilyon dolar yatırım gerekli

AA muhabirinin memleketler arası kontrol ve tahlil şirketi DNV’nin “Enerji Kesimi Tahlili 2025 – Ayrık Yapılardan Bütünleşik Sistemlere” raporundan derlediği datalara nazaran, global güç sistemleri başka kesimlerin bağımsız hareket ettiği bir yapıdan çıkarak, daha entegre ve karşılıklı bağımlı bir yapıya geçiyor.

Mevcut altyapı ve idare modelleri ise bu dönüşüme ahenk sağlamakta yetersiz kalıyor.

DNV’nin rapor kapsamındaki araştırmasına katılan güç yöneticilerinin yüzde 96’sı, mevcut elektrik iletim altyapısının yenilenebilir üretim noktaları ile yüksek talep bölgelerini bağlamakta yetersiz olduğunu belirtiyor. Yenilenebilir güç dalında faaliyet gösterenlerin ise yalnızca yüzde 19’u mevcut iletim planlamalarının kâfi olduğunu düşünüyor.

Rapor datalarına nazaran, elektrik iletim sistemlerinin modernizasyonu için iletim altyapısına 2050’ye kadar 21,4 trilyon dolarlık yatırım yapılması gerekiyor.

Katılımcıların yüzde 84’ü, mevcut altyapının muhtaçlıkları karşılamadığını, yüzde 86’sı müsaade süreçlerinin net sıfır gayeleri önünde en büyük mani olduğunu söz ediyor.

Raporda, 2021’de ABD’nin Teksas eyaletinde doğal gaz üretim ve elektrik üretim altyapıları ortasındaki irtibat eksikliği sistemlerin çöktüğü güç krizi kıymetli bir örnek olarak dikkati çekiyor. 200’den fazla kişinin ömrünü yitirdiği olayda, dallar ortası uyum eksikliğinin felaketi büyüttüğü vurgulanıyor.

Söz konusu raporda, güç sistemlerinin birbirine bağımlı olduğu ve elektrik, doğal gaz ve tüketici davranışları üzere etkenlerin bütün olarak düşünülmesi gerektiği belirtiliyor.

YATIRIMLARIN GERÇEK NOKTALARA YÖNLENDİRİLMESİ KRİTİK ÖNEMDE

DNV’ye nazaran güçte yalnızca yüksek ölçüde yatırım değil, bu yatırımların hakikat noktalara yönlendirilmesi kritik değer taşıyor.

Mevcut yaklaşımda birçok ülke iletim sınırlarını inşa etmeden büyük yenilenebilir projelere onay veriyor. Bu durum, şebeke kısıtları nedeniyle üretilen gücün boşa gitmesine neden oluyor.

Rapor, güç sistemine etkin iştirak gösteren büyük tüketicilerin, bilhassa sanayi tesislerinin, şebeke üzerinde hem yük hem de potansiyel tahlil ögesi haline geldiğini ortaya koyuyor.

Bu yıl prestijiyle güç ağır bölümlerin yüzde 35’inin direkt özel güç üreticileriyle ikili mutabakatlar yaptığına işaret edilen raporda, yüzde 51’in şebekelerin yenilenebilir gayelerini karşılamada yetersiz olduğunu düşündüğü kaydediliyor.

Enerji geçişini yalnızca kaynak değişimi değil “sistemsel bir evrim” olarak tanımlayan DNV raporuna nazaran, yalnızca teknolojik yatırımlar değil, piyasa yapıları, dijital sistemler, tüketici uyumu ve altyapı müsaadesi üzere ögeler da “bütüncül güç sistemi” anlayışıyla yönetilmediği sürece güç dönüşümü aksayacak.