Rami Kütüphanesi’nde ‘Ayasofya’ yolculuğu! Fatih’in emaneti emin ellerde

Bakan Mehmet Nuri Ersoy, Rami Kütüphanesi’nde Ayasofya Fotoğrafları” kitabının tanıtım programı ve standının açılışında yaptığı konuşmada, kültür varlıklarını bir yandan konservasyon ve onarım çalışmalarıyla ihya ederken bir yandan da ulusal ve memleketler arası tertiplerle tanıttıklarını söz etti.

Ersoy, “Bu güçlü mirasa dair envanter çalışmaları yaparak, farklı içerik ve formatlarda kitaplar yayımlayarak her bir ayrıntıyı, bilgi ve evrak temelinde garanti altına alıyor, koruyor ve gelecek jenerasyonlara ulaşacak hem akademik hem de kültür-sanat içerikli bir külliyat oluşturuyoruz. Bugün Rami Kütüphanesi’nde bizleri bir ortaya getiren de bu vizyondur.” tabirlerini kullandı.

• Eserle birebir ismi taşıyan standın de kitaptaki fotoğraflardan oluştuğunu, birinci olarak Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi bünyesinde Ankaralı sanatseverlerle buluştuğunu belirten Ersoy, yapıtın 1500 yıldır ayakta duran Ayasofya’yı mozaiklerinden İslami sanat ögelerine, mimari bütünlüğünden manevi atmosferine bütün görkemiyle sanatçı gözünden kayıt altına aldığını söyledi.

“FATİH’İN EMANETİ EMİN ELLERDE”

Ersoy, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’ni anlatmak için Roma, Bizans ve Osmanlı’dan farklı pencereler açarak, çok çeşitli başlıklarda 15 asra yayılmış bir maziyi masaya yatırmak gerektiğinin altını çizerek, şunları kaydetti:

“Ayasofya öyle bir yapıttır ki savaş ve isyanlarda insanların elinden yıkımı yaşamış, yangınlardan sarsıntılara afetlerden geçmiş, iki defa yıkılmış olsa da üçüncü defa yeniden yükselmiştir. Yaşadıklarını omuzlayıp değişmiş, farklılaşmış, ahşap çatılı bir bazilikadan imparatorluk kilisesine evrilmiş, son yükselişinden neredeyse 7 asır sonra bu defa Latin istilasıyla sarsılmış, yağmalanmış, onarılmak istense de yetersiz ve yanlış uygulamalar sebebiyle modül kesim yıkıma uğramıştır. Ne vakit ki kutlu fetih gerçekleşmiş, Sultan 2. Mehmed, Fatih olup İstanbul’u Türk mülkü, Ayasofya’yı kılıç hakkı olarak sahiplenmiş ise işte o vakit bu eşsiz yapıtın de makus talihi değişmiştir. Mescide dönüştürülerek Hakk’ın meskeni, müminin mabedi olduğu gün itibarıyla Ayasofya, tarihinde hiç görmediği bir hürmet, ihtimam ve paha görmeye başlamıştır. Bugün Ayasofya sapasağlam ayakta ise en başta onu kendi hayratı olarak vakfedip çok sayıda akarla teminat altına alan Fatih Sultan Mehmet Han sayesindedir. Ondan sonra gelen padişahlar, zanaatkarlar, alim ve ulemalar da asırlarca bu hassasiyeti sürdürmüş, Ayasofya’yı koruyup güzelleştirmek için büyük emek sarf etmişlerdir. Bilhassa Mimar Sinan’ın usta ellerinde birçok hasar ve kusurlar giderilmiştir ki sonrasında bir daha hiçbir afet Ayasofya’da yıkıma sebep olmamıştır.”

Bakan Ersoy, konuşmasına şöyle devam etti:

“Osmanlı, fethettiği yerleri ebediyen bulduğundan daha güçlü, daha gelişmiş ve daha kıymetli kılmıştır. İstanbul genelinde olduğu gibi Ayasofya özelinde de bu gerçeği açıkça görmekteyiz. Yıllar içinde eklenen yeni kısımlar ve yapılar sayesinde Türk-İslam kültürüyle bezenen Ayasofya, inanç kadar toplumsal ve ilmi bir merkeze, bir külliyeye dönüşmüştür. 481 yıl boyunca fethin simgesi, İslami kıymetlerin, ibadet ve uygulamaların, tasavvuf ve ilmin merkezi olan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 86 yıllık müze devri sonrası 2020 yılında, Sayın Cumhurbaşkanımızın kararıyla bu öze, bu kimliğe geri dönmüştür. Bugün ise Ayasofya’yı asli kimliğiyle ve bütün ihtişamıyla eksiksiz biçimde geleceğe taşımak için tarihinin en kapsamlı onarım çalışmalarını bizler gururla ve şevkle yürütmekteyiz. Herkes bilsin ki Fatih’in emaneti emin ellerdedir.”

“RUHANİ BİR SEYAHATİN BELGESİ”

Fotoğraf sanatkarı İzzet Keribar, uzun yıllardır İstanbul’un eşsiz hoşluklarını, ruhunu ve değişimini fotoğraf karelerine aktarmaya çalıştığına dikkati çekerek, “Bu özel kitap yalnızca bir fotoğraf albümü değil, vakit içinde gizli kalan manevî bir seyahatin, sessizliğin ve estetiğin bir dokümanıdır.” diye konuştu.

• Keribar, Mehmed Özçay’ın fotoğraf sanatına olan tutkusuyla projenin daha da zenginleştiğine işaret ederek, 4 yıl boyunca sabır, sevgi ve büyük bir sorumluluk hissiyle çalıştıklarını lisana getirdi.

Sanatçı Mehmed Özçay ise projenin gerçekleşmesinde dayanağı bulunan herkese teşekkür ederek, “Bizler gençliğimizden beri hasretle bir gün Ayasofya’da secde etmek temenni ve hayaliyle büyümüş bir jenerasyonun çocuklarıyız. Cenabıhak Ayasofya levhasını yapmayı da bu yoksula nasip etti. Sayın Cumhurbaşkanımızın oraya vakfettiği levhayı da yazmayı bu yoksula nasip etti ki benim sanat hayatımın en değerli levhasıdır. Fotoğraf sanatına olan ilgi alaka ve emeğim bu heyecanla birleşti ve ortaya çok hoş fotoğraflar çıktı. Daha evvel hiç çekilmemiş açılardan, farklı vakitlerde, farklı mevsimlerde yüzlerce fotoğraf çekildi. Bunların ortasından seçim yapmakta çok zorlandık. Ancak sonuçta içimizi ferahlatan bu proje ortaya çıktı.” değerlendirmesinde bulundu.

Etkinlikte, ayrıca Türkiye Bankalar Birliği Genel Sekreteri Dr. Ekrem Keskin de konuşma yaptı.

Kitapla birebir ismi taşıyan ve yapıttaki fotoğraflardan oluşan stant, 10 gün boyunca Rami Kütüphanesi’nde görülebilecek.

Eserde, fotoğraf sanatkarları İzzet Keribar ile Mehmed Özçay’ın objektifinden Ayasofya’nın tarihi ve estetik bedelini yansıtan yaklaşık 200 fotoğraf karesi yer alıyor.