SGK düzenlemeyi hayata geçirdi! Aylık bağlamada kolaylık
Sivil vatandaşların engelli hale gelmesine yahut vefatlarına neden olan olayın; yetkililerce itimat ve asayişin korunmasında verilen misyon sırasında vuku bulması halinde maaş bağlanabiliyor. Ayrıyeten güvenlik güçlerine kendiliklerinden yardımcı olan ve yarar sağlayanlar ile terör hareketinin ortaya çıkarılması yahut bertaraf edilmesi sırasında engelli kalan yahut hayatını kaybedenlerin yakınlarına da aylık bağlanıyor.
BAŞVURULAR NEREYE?
Müracaatlar direkt dilekçe ile SGK’ya yapılabileceği üzere ikamet edilen vilayet ya da ilçe mülki idare amirlikleri, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğüne de yapılabiliyor. Müracaatlar ziyana uğrayan kişinin ya da mirasçılarının olayın öğrenilmesinden itibaren 60 gün, her halükârda olay tarihinden itibaren bir yıl içinde yapılıyor.
SORUNUN KAYNAĞI NE?
Mağdurlara aylık bağlanabilmesi için Ziyan Tespit Kurulu kararı ve gerekli evrakların SGK’ya gönderilmesi gerekiyor. Olayın yaşandığı tarihten itibaren en geç bir yıl içinde valiliklerden gerekli yazıyı alamayan mağdurlara aylık bağlanamıyor. Bir yıl içinde yazı alamayan çok sayıda vatandaş bulunuyor. CİMER, TİHEK, TBMM Dilekçe Kurulu ve Kamu Denetçiliği’ne (KDK) şikayetçi olan vatandaşlar, sonuç alamamaları üzerine mahkemenin yolunu tutuyor. Mağdurlar tarafından çok sayıda dava açılmış durumda.
SGK NASIL BİR ADIM ATTI?
SGK, Meclis Dilekçe Kurulu, TİHEK, CİMER ve KDK’dan gelen “bu sorunun çözülmesi için ne yapmayı planlıyorsunuz?” eksenindeki birden çok resmi yazı ve açılan tüm davaların kurum aleyhinde sonuçlanmaya başlaması üzerine harekete geçti. SGK, bir yıl içinde gerekli komite kararı ve evrakların valiliklerden alınması için ne yapılabileceği konusunda İçişleri Bakanlığı’na yazı yazdı.
İçişleri Bakanlığı, SGK’ya konuya ilişkin gönderdiği yazıda yasal düzenlemeye işaret etti. İçişleri Bakanlığı yazısında “İl mülki amirlikleri tarafından temin edilip SGK’ya gönderilecek olaya ait isimli, idari ve askeri mercilerden sağlanacak her türlü bilgi ve evrakın terör hareketi yahut terörle uğraş faaliyetleri nedeniyle yaralanma, engelli hale gelme ve mevt halinin gerçekleşip gerçekleşmediğini ortaya koyacak nitelikte olması” kriterini lisana getirdi. “Zarar tespit kurulu kararı aranmasına gerek olmadığı” tabirine yer verilen İçişleri Bakanlığı yazısında, engelli hale gelme ve mevt halinde aylık bağlamaya ait karar vermeye yetkili merci yahut mercilere ait açık bir düzenleme yapılmasının gerekliliğine dikkat çekildi.
GEÇİCİ DÜZENLEME
SGK, İçişleri Bakanlığı’ndan gelen yazı üzerine, terör hareketlerinde engelli hale gelenlere ve ölenlerin yakınlarına aylık bağlanması konusunda kolaylık sağlayan süreksiz bir düzenlemeyi hayata geçirdi. Valiliklerce oluşturulan Ziyan Tespit Kurullarından karar alamadıkları için bugüne kadar aylık bağlanamayan terör mağdurları, bundan bu türlü “kesinleşmiş mahkeme kararları” varsa aylık alabilecek.
YASAL ÇALIŞMA BAŞLATILDI
Süreksiz tahlil sağlayan SGK, hem vatandaşlarının meselesinin çözülmesi, hem öbür resmi kurumların oluşturduğu baskı hem de dava yükünün azaltılması emeliyle kalıcı uygulama için harekete geçti. Çalışma ve İçişleri bakanlıkları ile SGK bünyesinde süreksiz uygulamanın kalıcı hale getirilmesi için yasal taban çalışması yürütülüyor. Öteki bakanlıkların görüşleri doğrultusunda belirsizlikleri ortadan kaldırmak, mağdurların haklarına süratlice ulaşması ve SGK’nın yükünü hafifletmek için hazırlanmakta olan yasal çalışmanın periyot bitmeden TBMM’ye sunulması bekleniyor.
SIKINTININ BOYUTU NE?
50 vilayette 57 Ziyan Tespit Komitesi’ne 2019’dan bugüne kadar 100 bine yakın müracaat yapıldı. Bu müracaatların yalnızca yüzde 57’si sonuçlandırılabildi. Hak sahiplerine 2.5 milyar TL’ye yakın ödeme yapıldı. Geçmiş periyoda ilişkin sonuçlandırılamayan 85 bine yakın belge bulunuyor. Bu belgelerin incelenip tamamlanabilmesi için Ziyan Tespit Komiteleri ve sekreteryalarının güçlendirilmesinin mecburî olduğu tespit edilmiş durumda.
NE KADAR AYLIK BAĞLANIYOR?
Terör olaylarında engelli hale gelen vatandaşlara çalışma gücündeki kayıp oranına nazaran birinci derece engelli için: 9.619 TL, ikinci derece engelli için: 7.695 TL ve üçüncü derece engelli için: 5.771 TL aylık ödeniyor. Hayatını kaybeden bireylerin eş ve çocuklarına ise tekrar 9.619 TL olmak üzere payları oranında ödeme yapılıyor. Bu ödemeler Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın finansmanı ile SGK tarafından yapılıyor.
NAKDİ ÖDEMELER NASIL YAPILIYOR?
Nakdî Tazminat, bu hususta rastgele bir isimli karar gerektirmeden yetkili kurullarca ve idarece zaten karar alınarak yapılan ödemeye deniyor. 1 Ocak 2025 Tarihi İtibariyle Ödenen Nakdî Tazminat Ölçüleri: Vefat halinde; 961.928 TL, hayatını diğerinin yardım ve dayanağı olmaksızın sürdüremeyecek biçimde malûl olanlar için de 1.923.856,40TL nakdî tazminat ödenmekte.
