Son dakika: İsrail saldırıları sonrası NATO ve İngiltere’den dikkat çeken açıklamalar!
Son dakika haberi… Starmer, X hesabından yaptığı paylaşımda, “Saldırı haberleri telaş verici. Tüm tarafları geri adım atmaya ve tansiyonu ivedilikle düşürmeye çağırıyoruz.” sözlerini kullandı.
Tansiyonu yükseltmenin bölgede kimseye yararının olmayacağını vurgulayan Starmer, “Orta Doğu’da istikrar öncelik olmalıdır. Bu nedenle tansiyonu düşürmek için müttefiklerimizle temas halindeyiz. Artık itidalli olma, sakin olma ve diplomasiye dönme vakti.” değerlendirmesini yaptı.
“KİMSENİN ÇIKARINA OLMAYACAKTIR”
Dışişleri Bakanı David Lammy de X’ten paylaşım yaparak, “Orta Doğu’nun istikrarı global güvenlik açısından hayati kıymete sahip. Gece yaşanan ataklardan ötürü kaygılıyım. Tansiyonun daha da artması bölgede barış ve istikrarı daha fazla tehdit edecek ve kimsenin çıkarına olmayacaktır.” yorumunda bulundu.
“ÇOK TEHLİKELİ BİR ZAMAN”
Lammy, “Çok tehlikeli bir zaman” diyerek tüm tarafları itidalli olmaya çağırdı.
“SALDIRILARININ RASTGELE BİR YERİNDE ROL OYNAMADIK”
Öte yandan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, gelişmelerin takip edildiği belirtilerek, “Bu hareketin rastgele bir yerinde bir rol oynamadık. Gelişmeler çok süratli yaşanıyor. Bölgedeki İngiliz vatandaşlarını bakanlığımızın seyahat ikazlarını takip etmeye çağırıyoruz.” sözleri kullanıldı.
KATAR
Katar, İsrail’in İran’a saldırısının milletlerarası hukuk prensiplerinin açık bir ihlali olduğunu belirterek saldırıyı şiddetle kınadığını duyurdu.
Katar Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İran’ın egemenliğini ve güvenliğini ihlal eden tehlikeli bir tırmanış olarak nitelendirilen İsrail saldırısının şiddetle kınandığı belirtildi.
Açıklamada, “Bölgenin güvenliği ve istikrarını tehdit eden, gerginliği azaltma ve diplomatik tahlilleri engelleyen saldırgan siyasetlerin daima tekrarlamasından ortaya çıkan bu tehlikeli tırmanıştan derin kaygı duyulduğu” tabir edildi.
Her türlü şiddete karşı itidal daveti yapan Katar, “çatışmayı genişletecek ve bölgenin güvenlik ve istikrarını baltalayacak tırmanıştan kaçınan kararlı tavrını sürdürdüğünü” vurguladı.
NATO GENEL SEKRETERİ: TEK TARAFLI BİR EYLEM
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, İran’a atakların İsrail’in “tek taraflı eylemi” olduğunu vurgulayarak, ABD de dahil olmak üzere müttefikleri tansiyonu azaltmaya çağırdı.
Rutte, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’la yaptığı ortak basın toplantısında İsrail’in İran’a saldırısını kıymetlendirdi.
“Açıkça süratle gelişen bir durum. Bu İsrail’in tek taraflı eylemiydi” diyen Rutte, şöyle devam etti:
“ABD de dahil olmak üzere birçok müttefikin tansiyonu azaltmak için çalışmasının hayati kıymet taşıdığını düşünüyorum. Bunu yaptıklarını da biliyorum.”
AZERBAYCAN
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “İsrail tarafından İran topraklarına karşı gerçekleştirilen askeri operasyonlardan önemli biçimde telaşlıyız. Durumun gerginleştirilmesini kesin halde kınayarak, tarafları mevcut fikir ayrılıklarını sırf memleketler arası hukukun norm ve unsurlarına uygun olarak, diyalog ve diplomatik yollarla çözmeye çağırıyoruz.” tabirleri yer aldı.
İsrail’in İran’a yönelik saldırısına ait yapılan açıklamada, sivil halkın ve altyapı tesislerinin güvenliğinin sağlanmasının kıymeti vurgulanarak, Orta Doğu’daki tansiyonun daha da tırmanmaması için diplomatik temasların ve milletlerarası düzenekler çerçevesindeki gayretlerin sürdürülmesi gerektiği bildirildi.
FRANSA
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, X hesabından yaptığı açıklamada, Fransa’nın ortaklarıyla bir arada Orta Doğu’daki gelişmeleri azami dikkatle takip ettiğini belirtti.
Barrot, “Tüm tarafları itidalli davranmaya ve bölgesel istikrarı tehlikeye atabilecek her türlü tansiyondan kaçınmaya çağırıyoruz.” diyerek, önceliklerinin Fransa vatandaşlarının ve çıkarlarının güvenliği olduğunu ve buna nazaran duruşlarını uyarladıklarını kaydetti.
Fransa’nın İran’ın nükleer programına dair önemli endişelerini, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından kısa müddet evvel kabul edilen kararla da birlikte defaatle lisana getirdiğini belirten Barrot, “İsrail’in rastgele bir hücuma karşı kendini savunma hakkını tekrar tabir ediyoruz.” sözünü kullandı.
Barrot, gerginliği azaltmak için tüm diplomatik kanalların seferber edilmesinin elzem olduğunu kaydederek, ülkesinin buna katkıda bulunmaya bütünüyle kararlı olduğunu söyledi.
BELÇİKA
Belçika Dışişleri Bakanı Maxime Prevot, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail’in İran’a akınlarının bölgede daha fazla istikrarsızlığa yol açmasından derin kaygı duyduğunu bildirdi.
Prevot, “İsrail’in İran’a yönelik taarruzları ve İran’ın reaksiyonu, tehlikeli bir dönüm noktasını işaret ediyor.” sözünü kullandı.
Daha fazla istikrarsızlığa yol açacak her türlü aksiyondan önemli formda telaş duyduğunu bildiren Prevot, “Belçika, tüm aktörleri azami itidal göstermeye ve her ne değerine olursa olsun tırmanıştan kaçınmaya çağırıyor.” bildirisini paylaştı.
İTALYA
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail’in İran’a saldırmasıyla ilgili gelişmeleri Bakanlığın kriz masasından takip ettiğini ve bölge ülkelerindeki büyükelçileriyle görüştüğünü belirtti.
Tajani, İtalya televizyon programı “Mattino 5”e yaptığı açıklamada, “İsrail ataklarının bittiğine inanmıyorum.” dedi.
İsrailli mevkidaşı Gideon Saar ile telefon görüşmesi yaptığını belirten Tajani, “İran ile bir tırmanıştan kaçınılması davetinde bulundum. İsrail halkıyla dostluğumuzu yineledim ancak Gazze’de ateşkese gereksinim duyulduğunu vurguladım. İsrail’den, Hamas’a karşı savaşı fiilen kazanmışken sivil halkı muhafazasını istiyoruz.” diye konuştu.
İtalyan Bakan, ayrıca İranlı mevkidaşı ve nükleer belgede arabuluculuk yapan Umman Dışişleri Bakanı ile de görüşeceğini söyledi.
Tajani, İtalya’nın tavrının diyalogdan yana olduğunu belirterek, “Durumun epey karmaşık olduğunun farkındayız lakin diplomasi dışında bir tahlil yok. Çatışmaların en kısa vakitte sona ermesini umuyoruz zira hareketler ve reaksiyonlar tehlikelidir, bölgedeki durum patlama noktasına gelebilir.” yorumunu yaptı.
RUSYA
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, başşehir Moskova’da gazetecilere İsrail’in İran’a yönelik saldırısına dair açıklamalarda bulundu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e İsrail ile İran ortasında yaşanan gerginliğe ait daima bilgi verildiğini kaydeden Peskov, “Rusya, gerginliğin keskin bir formda tırmanmasından kaygı duyuyor ve bunu kınıyor.” sözünü kullandı.
Sözcü Peskov, Rusya Dışişleri Bakanlığının, Putin’in talimatıyla yakında İsrail ile İran ortasındaki durum konusunda detaylı açıklama yapacağını belirtti.
ÇİN
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında yöneltilen soruya verdiği karşılıkta ülkesinin İsrail’in İran’a yönelik taarruzlarını yakından izlediğini ve bu aksiyonların mümkün vahim sonuçlarından kaygılı olduğunu lisana getirdi.
Sözcü Lin, “Çin, İran’ın egemenliğini, güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden her türlü harekete ve tansiyonu yükseltecek, çatışmayı genişletecek teşebbüslere karşıdır.” tabirini kullandı.
Bölgede tansiyonun ani yükselişinin hiçbir tarafın çıkarına olmadığına işaret eden Lin, tüm taraflara bölgesel barışı ve istikrarı teşvik etmek için daha fazla uğraş gösterme ve tansiyonu yükseltecek aksiyonlardan kaçınma davetinde bulundu.
Lin, Çin’in tansiyonun düşürülmesi için yapan rol oynamaya hazır olduğunu vurguladı.
PAKİSTAN
Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ise, İsrail’in İran’a saldırmasına reaksiyon göstererek,
“İsrail tarafından İran’a yönelik olarak bugün gerçekleştirilen nedensiz saldırıyı en güçlü biçimde kınıyorum” ifadelerini kullandı. İran halkına taziyelerini ileten Şerif, “Bu vahim ve son derece sorumsuzca hareket epey derece kaygı vericidir ve aslında istikrarsız olan bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma riski taşımaktadır” dedi. Şerif, “Uluslararası toplumu ve Birleşmiş Milletler’i, bölgesel ve global barışı tehlikeye atabilecek rastgele bir gerginliği önlemek üzere acil adımlar atmaya çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
MALEZYA
Malezya Başbakanı Enver İbrahim, X hesabından paylaştığı iletide, İsrail’in İran’a yönelik yönelik askeri taarruzlarını “mümkün olan en güçlü ifadelerle” kınadığını belirtti.
“Bu, kırılgan bir bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma tehdidinde bulunan vahim ve pervasız bir harekettir. Açık gayesi, ABD ile İran ortasında devam etmekte olan müzakereleri sabote etmektir.” tabirleri kullanılan paylaşımda, İsrail’e saldırganlığı durdurma daveti yapıldı.
HİNDİSTAN
Hindistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İran ile İsrail ortasında son devirde yaşanan tansiyondan “endişe duyulduğu” belirtildi.
Mevcut diyalog ve diplomasi kanallarının gerginliklerin azaltılması ve sıkıntıların çözülmesi için kullanılması gerektiğine işaret edilen açıklamada, taraflara “gerilimi tırmandıracak adımlardan kaçınma” davetinde bulunuldu.
Açıklamada, Hindistan’ın durumu yakından takip ettiği bildirildi.
YENİ ZELANDA
Yeni Zelanda Başbakanı Christopher Luxon da, İsrail ile İran ortasındaki gerginliğin tasa verici olduğunu söz etti. Luxon, “Orta Doğu’da sahiden istenmeyen bir gelişme. Yanlış hesaplama riski yüksek. O bölgenin daha fazla askeri aksiyona ve bununla bağlı riske gereksinimi yok” açıklamasında bulundu.
AVUSTRALYA
Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong da, ülkesinin İsrail ile İran ortasındaki gerginliğin tırmanmasından telaş duyduğunu belirterek, “Bu, esasen istikrarsız olan bir bölgeyi daha da istikrarsızlaştırma riski taşıyor. Tüm tarafları gerginliği daha da artıracak hareketlerden ve telaffuzlardan kaçınmaya çağırıyoruz” dedi. Wong, “Hepimiz İran’ın nükleer ve balistik füze programının milletlerarası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdit oluşturduğunun farkındayız ve tarafları diyaloğa ve diplomasiye öncelik vermeye çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
JAPONYA
Japonya Dışişleri Bakanı Takeshi Iwaya ise, İsrail’in İran’a yönelik saldırısına reaksiyon göstererek, “İran nükleer meselesinin barışçıl bir halde çözülmesi için ABD ile İran ortasında yürütülen görüşmeler dahil devam eden diplomatik uğraşların ortasında askeri güç kullanımı son derece üzücüdür. Hükümetimiz, gerginliği tırmandıran bu aksiyonu şiddetle kınıyor” sözlerini kullandı.
UMMAN
Umman Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik son taarruzları “tehlikeli” ve “pervasız” olarak nitelenerek, “Bu akınlar Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’nin ve milletlerarası hukuk unsurlarının açıkça ihlalidir. Bu cins saldırgan, ısrarcı davranışlar kabul edilemez ve bölgesel barış ve güvenliği daha da istikrarsızlaştırmaktadır” denildi. İsrail’e reaksiyon gösterilen açıklamada, “Umman, İsrail’i bu gerginlikten ve sonuçlarından sorumlu tutuyor ve memleketler arası toplumu bu tehlikeli aksiyon yolunu durdurmak için kararlı ve kesin bir duruş sergilemeye çağırıyor” tabirleri kullanıldı.
ENDONEZYA
Endonezya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, “İsrail’in İran’a yönelik saldırısının şiddetle kınandığı” kaydedildi. Atağın bölgesel gerginliği daha da kötüleştirme riski taşıdığın dikkat çekilerek, “Tüm taraflar azami itidal göstermeli ve gerginliği tırmandırabilecek yahut daha fazla istikrarsızlığa yol açabilecek her türlü hareketten kaçınmalıdır” davetinde bulunuldu.
MISIR
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik hücumlarının memleketler arası hukuku ve Birleşmiş Milletler Şartı’nı açıkça ihlal ettiği, ayrıyeten bölgesel ve global barış ile güvenliği direkt tehdit ettiği söz edildi.
Mevcut gelişmelerin “büyük bir endişeyle” takip edildiğine işaret edilen açıklamada, “Bu akın, bölgenin güvenlik ve istikrarı üzerinde gibisi görülmemiş sonuçlar doğurabilir, halkların kazanımlarını tehdit eder ve bölgenin büyük bir kaosa sürüklenmesine yol açabilir.” sözlerine yer verildi.
Mısır, İsrail’in İran’a gerçekleştirdiği geniş çaplı hava saldırısını kınadı ve bunun “bölgesel güvenliği tehlikeye atan bariz bir tırmanış” olduğunu vurguladı.
SUUDİ ARABİSTAN
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da, İran’a yönelik İsrail saldırısının “şiddetle kınandığı” belirtilerek, “Bu akınlar, İran’ın egemenliğini ve güvenliğini baltalamakta ve memleketler arası yasa ve normların açıkça ihlali manasına gelmektedir” sözleri kullanıldı.
BAE
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail’in İran’a yönelik saldırısı kınandı.
Saldırının bölgesel güvenlik ve istikrar üzerindeki yansımalarından telaş duyulduğu kaydedilen açıklamada, BAE’nin diyaloğun geliştirilmesi, milletlerarası hukuka bağlı kalınması ve devletlerin egemenliğine hürmet gösterilmesinin mevcut krizlerin tahlili için temel prensipleri teşkil ettiği tarafındaki tavrı vurgulandı.
Açıklamada, uyuşmazlıkların çatışma yerine diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğinin altı çizilerek, Birleşmiş Milletler Güvenlik Kuruluna (BMGK) ateşkesin sağlanması ve memleketler arası barış ve güvenliğin güçlendirilmesi için gerekli önlemleri alması için davet yapıldı.
ERMENİSTAN: TAARRUZ GLOBAL BARIŞI TEHLİKEYE ATIYOR
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “İran’a yönelik tek taraflı akın son derece tasa vericidir” denilerek “Özellikle müzakerelerin bir sonraki tipi öncesinde gerçekleşen bu akın, barışçıl uğraşların yanı sıra genel bölgesel istikrar ve global barışı da tehlikeye atmaktadır. Bu cins aksiyonları kınıyor, düşmanlıkların derhal durdurulması ve milletlerarası hukuka bağlılık davetinde bulunuyoruz” sözleri kullanıldı.
BM’DEN İTİDAL ÇAĞRISI
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü tarafından yapılan açıklamada da “Genel Sekreter, Orta Doğu’daki her türlü askeri gerginliği kınamaktadır. Bilhassa, İran ile ABD ortasında İran’ın nükleer programının durumu hakkında görüşmeler sürerken, İsrail’in İran’daki nükleer tesislere yönelik hücumlarından derin kaygı duymaktadır” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, “Genel Sekreter, her iki taraftan da azami itidal göstermelerini, bölgenin pek göze alamayacağı daha derin bir çatışmaya gerçek sürüklenmekten her ne kıymetine olursa olsun kaçınmalarını talep etmektedir” denildi.
LÜBNAN
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İsrail’in İran’a yönelik hücumlarının bölgesel istikrarı muhafazaya yönelik tüm uğraşları baltaladığını söyledi.
Avn, memleketler arası toplumu İsrail’in gayelerine ulaşmasını engellemek üzere harekete geçmeye çağırdı.
SLOVAKYA
Slovakya Dışişleri Bakanlığının toplumsal medya platformu X hesabından yapılan paylaşımda, tüm taraflar son derece itidalli davranmaya, diplomasi ve diyalog yoluyla tansiyonu azaltmaya çağrıldı.
Bölgenin ivedilikle barış ve istikrara gereksiniminin olduğu söz edilen paylaşımda, Slovak diplomasisinin kendi vatandaşlarının ve bölgedeki çalışanlarının güvenliğine odaklandığı kaydedildi.
IRAK
Irak’ta Ulusal Şii Akımı lideri Mukteda es-Sadr, Irak’ın İsrail-İran savaşından uzak tutulması gerektiğini ve halkın yeni savaşlara muhtaçlığı olmadığını belirtti.
İsrail’in İran hücumlarına ait yazılı açıklama yapan Sadr, “Siyonist oluşum, direkt Amerikan takviyesiyle terörünü yayma konusunda haddini aştı ve şayet tansiyon lisanı sürerse, amaç yalnızca komşu İran olmayacaktır.” dedi.
Sadr, “En kıymetli bahis; Irak’ın ve kutsal yerlerinin bu savaştan uzak tutulmasıdır. Irak halkının yeni savaşlara gereksinimi yok.” tabirlerini kullandı.
İsrail’in Irak hava alanını kullanmasını “şiddetle kınayan” Sadr, Irak hükümetinden bu ihlalin tekrar edilmemesi için “uluslararası usullerle Siyonist oluşumu cezalandırmasını” istedi.
HİZBULLAH
Hizbullah’tan yapılan yazılı açıklamada, “İsrail’in bu saldırısı, ABD’nin tam dayanak ve himayesiyle bölgede tüm kural ve istikrarları hiçe sayan bir tırmanış manasına geliyor.” sözleri kullanıldı.
İsrail’in bölgeyi ateşe sürükleyecek maceralara girdiği, İran’ın ise en yüksek seviyede itidal göstererek nükleer programını barışçıl emellerle sürdürmeye çalıştığı savunulan açıklamada, “Bu taarruz, İran’ı zayıflatmayacak tersine egemenliğini ve güvenliğini savunma konusundaki kararlılığını artıracaktır.” tabirlerine yer verildi.
Saldırının, ABD onayı ve direkt uyumuyla gerçekleştiği öne sürülen açıklamada, Washington’un sorumluluktan kaçamayacağı vurgulandı.
Hizbullah, açıklamasında İran halkı ve idaresine taziye dileklerini ileterek kendileriyle tam dayanışma içinde olduklarını kaydetti.
HAMAS
Hamas’tan yapılan yazılı açıklamada, “Siyonist projenin, bölgenin tamamı için varoluşsal bir tehdit teşkil ettiği” belirtildi.
Açıklamada, “İslam aleminin merkezi düşmanı ile verilen mukadderat niteliğindeki gayretin tabiatını teyit eden tehlikeli bir gelişme” olarak nitelendirilen İsrail saldırısı şiddetle kınandı.
Uluslararası norm ve kontratların açık bir ihlali olan hücumun, Netanyahu’nun çok sağcı hükümetinin, bölgeyi Talmudik hayallerine hizmet ve Müslüman halklar üzerindeki tahakküm arayışı doğrultusunda açık çatışmalara sürükleme ısrarını yansıttığı tabir edildi.
Açıklamada, “Siyonist projenin sırf Filistin için değil, tüm bölge için varoluşsal bir tehdit oluşturduğunu; bu projenin, boyun eğmeyi reddeden ve İslam aleminin davalarına, başta Filistin sıkıntısı olmak üzere, dayanak vermekte ısrar eden herkesi maksat aldığı” vurgulandı.
İran ile tam dayanışma içinde olduğunu vurgulayan Hamas, hayatını kaybeden İranlı kumandanlar ve bilim insanları için ülke idaresine ve halkına başsağlığı diledi.
Hamas, “İran’ın Filistin’e ve direnişe verdiği kararlı dayanağın bedelini ödediğini” ve İslam dünyasının İsrail akınları karşısında ortak bir duruş sergilemesi gerektiğinin altını çizdi.
IKBY
Irak Kürt Bölgesel İdaresi (IKBY) Başkanlığı, İsrail’in İran’a yönelik saldırısını kınayarak, bunun bölgenin istikrarı ve huzurunu bozduğunu, bölge ve memleketler arası istikrar ile güvenliği tehdit ettiğini belirtti.
IKBY Başkanlığından İsrail’in İran’a saldırısına ait yazılı açıklama yapıldı.
İsrail’in İran’a yönelik saldırısının kınandığı kaydedilen açıklamada, “Bu gelişme bölgenin istikrarı ve huzurunu bozmakta, bölge ve milletlerarası istikrar ile güvenliği tehdit etmektedir.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, “Çatışma ve askeri tahliller durumu daha da makûs hale getirmektedir. Bu hassas süreçte milletlerarası kamuoyunun süratli reaksiyon vermesi ve karışıklığın daha fazla yayılmaması için çalışması gerekmektedir. Mevcut durumun daha fazla büyümesi engellenmelidir.” sözleri kullanıldı.
